Abdürrahim Arvasî Hazretleri
(d.? / ö.1786)
Osmanlılar dönemi büyük velilerindendir. Seyyid Abdullah Arvasi Hazretleri'nin oğludur. Doğum tarihi bilinmemektedir. H. 1200 (m. 1786) yılında vefat etmiştir. Kabri Doğu Beyazıd'da, Ahmed Hani kabristanındadır. Abdürrahim Arvasi Hazretleri, Arvas köyünde atalarının medreselerinde okudu. Aklî ve nakli ilimlerde âlim oldu. Ayrıca babasının sohbetlerine de de*vam edip tasavvuf yolunda ilerledi. Kısa zamanda sülukünü tamamlayarak ve*lilerinden oldu. Ünü her tarafa yayıldı. O sırada Doğubeyazıd'daki meşhur sarayın sahibi Çıldıroğullarından İshak Paşa, Seyyid Abdürrahim Arvasi Hazretleri'ni sarayına davet etti. İshak Paşa, Çıldıroğulları ailesinin reisi olup, Osmanlı devletince o bölgeye emir ta*yin edilmiş paşalardan biriydi. İlme ve âlime çok değer verir, onlarla meclis kurar, sohbetlerinden zevk alırdı. Meşhur velilerden Ahmed Hani Hazretleri de onun daveti üzerine Doğubeyazıd'a gelmişti. Abdürrahim Arvasi Hazretleri İshak Paşa Sarayında bir süre kalıp tasav*vufunu oraya da yaydı. Bölgede yoğunluk arz eden ashab düşmanı şiirlerle mü*cadelelerde bulundu. Bölgeye Ehl-i Sünnet inancının yayılmasına gayret etti. Hayli gelişmiş olan fitne ateşinin sönmesinde faydalı oldu. Sohbetlerine daha çok Mevlana Celaleddin-i Rumî’nin Mesnevî'sini esas alıyordu. Bir defasında İran'dan gelen bozguncu bir ahond, Mevlana Hazretle*ri'ni ve Mesnevî'sini küçültücü sözler söyleyip "Ne okuyorsunuz?" diye sordu. Abdürrahim Arvasi Hazretleri: "Mesnevi okuyoruz" buyurdu. İranlı ahond: "Mesnevi" dedi. Yani dinlemeye değmez, demek istedi. Bu söze din gay*reti kabaran ve son derece hiddetlenen Arvasi Hazretleri, Mesnevî-i Şerifi rast gele açıp İranlı ahonda: "Şu beyiti oku" buyurdu, İranlı ahond:
Mesnevi ra meşnevi mehan
Ey sek-ı gürgîn bed kerdeı.
(Yani, Mesnevî'yi meşnevî okuma, ey uyuz köpek kötü bir iş yaptın mealindeki) beyti istemeyerek okudu. Bu anlamlı beyan karşısında ahond ve meclistekiler dehşete kapıldılar. Ahond söyleyecek söz bulamadı. Aslan yuva*sına düşmüş zavallı bir tilki gibi titremeye başladı. Sonra mecliste bulunanlar Mesnevî'de bu beyti aradılarsa da bulamadılar. Bu durumun, Abdürrahim Arvasi Hazretleri'nin bir kerameti olduğunu anladılar. Seyyid Abdürrahim Arvasi Hazretleri'nin iki oğlu dünyaya geldi. Bun*lardan Seyyid Muhammed Efendi'nin evladı kalmamıştır. İkinci oğlu Seyyid Hacı İbrahim'dir. Babasından sonra maneviyatının da varisi olmuştur. Os*manlı Devleti'nde diplomatlık yaptığı da bilinmektedir. Meşhur Seyyid Fehim Arvasi Hazretleri, Seyyid İbrahim Efendi'nin kızdan torunudur. Seyyid İbrahim Efendi'nin oğlu Seyyid Abdülaziz Efendi, atalarının dergâhında postnişin olmuştur. Kerametleri açık bir veli idi. Bu zat hayvanlarla konuşur, onun istediği gibi hareket ederlerdi. H. 1297 (m.1880) yılında vefat etmiştir. Kabri, Yukarı Doğubeyazıd'da babasının yanındadır.
Yüce Allah sırrını mukaddes ve mübarek kılsın.
(d.? / ö.1786)
Osmanlılar dönemi büyük velilerindendir. Seyyid Abdullah Arvasi Hazretleri'nin oğludur. Doğum tarihi bilinmemektedir. H. 1200 (m. 1786) yılında vefat etmiştir. Kabri Doğu Beyazıd'da, Ahmed Hani kabristanındadır. Abdürrahim Arvasi Hazretleri, Arvas köyünde atalarının medreselerinde okudu. Aklî ve nakli ilimlerde âlim oldu. Ayrıca babasının sohbetlerine de de*vam edip tasavvuf yolunda ilerledi. Kısa zamanda sülukünü tamamlayarak ve*lilerinden oldu. Ünü her tarafa yayıldı. O sırada Doğubeyazıd'daki meşhur sarayın sahibi Çıldıroğullarından İshak Paşa, Seyyid Abdürrahim Arvasi Hazretleri'ni sarayına davet etti. İshak Paşa, Çıldıroğulları ailesinin reisi olup, Osmanlı devletince o bölgeye emir ta*yin edilmiş paşalardan biriydi. İlme ve âlime çok değer verir, onlarla meclis kurar, sohbetlerinden zevk alırdı. Meşhur velilerden Ahmed Hani Hazretleri de onun daveti üzerine Doğubeyazıd'a gelmişti. Abdürrahim Arvasi Hazretleri İshak Paşa Sarayında bir süre kalıp tasav*vufunu oraya da yaydı. Bölgede yoğunluk arz eden ashab düşmanı şiirlerle mü*cadelelerde bulundu. Bölgeye Ehl-i Sünnet inancının yayılmasına gayret etti. Hayli gelişmiş olan fitne ateşinin sönmesinde faydalı oldu. Sohbetlerine daha çok Mevlana Celaleddin-i Rumî’nin Mesnevî'sini esas alıyordu. Bir defasında İran'dan gelen bozguncu bir ahond, Mevlana Hazretle*ri'ni ve Mesnevî'sini küçültücü sözler söyleyip "Ne okuyorsunuz?" diye sordu. Abdürrahim Arvasi Hazretleri: "Mesnevi okuyoruz" buyurdu. İranlı ahond: "Mesnevi" dedi. Yani dinlemeye değmez, demek istedi. Bu söze din gay*reti kabaran ve son derece hiddetlenen Arvasi Hazretleri, Mesnevî-i Şerifi rast gele açıp İranlı ahonda: "Şu beyiti oku" buyurdu, İranlı ahond:
Mesnevi ra meşnevi mehan
Ey sek-ı gürgîn bed kerdeı.
(Yani, Mesnevî'yi meşnevî okuma, ey uyuz köpek kötü bir iş yaptın mealindeki) beyti istemeyerek okudu. Bu anlamlı beyan karşısında ahond ve meclistekiler dehşete kapıldılar. Ahond söyleyecek söz bulamadı. Aslan yuva*sına düşmüş zavallı bir tilki gibi titremeye başladı. Sonra mecliste bulunanlar Mesnevî'de bu beyti aradılarsa da bulamadılar. Bu durumun, Abdürrahim Arvasi Hazretleri'nin bir kerameti olduğunu anladılar. Seyyid Abdürrahim Arvasi Hazretleri'nin iki oğlu dünyaya geldi. Bun*lardan Seyyid Muhammed Efendi'nin evladı kalmamıştır. İkinci oğlu Seyyid Hacı İbrahim'dir. Babasından sonra maneviyatının da varisi olmuştur. Os*manlı Devleti'nde diplomatlık yaptığı da bilinmektedir. Meşhur Seyyid Fehim Arvasi Hazretleri, Seyyid İbrahim Efendi'nin kızdan torunudur. Seyyid İbrahim Efendi'nin oğlu Seyyid Abdülaziz Efendi, atalarının dergâhında postnişin olmuştur. Kerametleri açık bir veli idi. Bu zat hayvanlarla konuşur, onun istediği gibi hareket ederlerdi. H. 1297 (m.1880) yılında vefat etmiştir. Kabri, Yukarı Doğubeyazıd'da babasının yanındadır.
Yüce Allah sırrını mukaddes ve mübarek kılsın.