21 Mayis 1864 Çerkes Soykirimi ve Sürgünü
Hikâye çarpıcı, ötelenmesinin mazur tarafı yok, tarihte olmuş ama tarih olmuş da değil, bıraktığı acılar hala taze, miras sorunlar hala yanıtsız 149. yılında Çerkes sürgününden bahsediyorum.
300 yıllık soykırım politikası, 21 Mayıs 1864te Çerkeslerin kara tarihine Büyük Kafkas Sürgünü olarak yazılır. 1.5 ile 2.2 milyon insan Osmanlı topraklarına sürülür. En az 500 bini sürgün yolunda açlık, susuzluk, hastalık ya da derme çatma gemilerin batmasıyla Karadenizin bu yakasına geçemeden ölür. Onlarca yıldır yaşana sürgün artık topyekundur. 1700lerde 5 milyon olan Kafkasya nüfusu bugün hala bu kadardır.
Karadenizin öte kıyısında Ubıhya dediğimiz Soçi-Adler bölgesinde bir tek Ubıh kalmamıştır. Ubuhçayı konuşan son kişi Tevfik Esenç 1989da Türkiyede ölünce adı Son Ubıh diye zihinlere kazılmıştır. Adıge boyu Şapsuğların yaşadığı Karadeniz kıyısında bugünkü Tuapse-Lazerevsk bölgesinde yani eski Şapsuğyada 600 bin Şapsuğdan bugüne kalanların sayısı 8-10 bin. Artık Çerkes bölgesi olarak bile anılmayan Krasnodar Kray içerisinde bir ada gibi kalan Adıgeyde Adıgeler 106 bin kişiyle nüfusun yüzde 24ünü oluşturuyor. Asıl sürgün dalgasının 1878lerde uğradığı Abhazyada da bugün diasporanın altıda belki yedide biri kadar Abhaz yaşıyor.
40 ülkeye yayılmış Çerkes diasporasının en büyüğünü 3-3.5 milyon insanla Türkiye oluşturuyor. Nüfustaki durum bir yana toprak açısından da durum çarpıcı: 16ıncı yüzyıldan bu yana işgal ve sürgünlerin ardından 500 bin km2lik Kafkasyadan geriye 125 bin km2 kaldı. Bugün yedisi Rusya Federasyonunun içinde, ikisi dışında dokuz cumhuriyetin oturduğu alanın toplamı bu kadar.
İşte 21 Mayıs, 300-400 yıllık vahşet tarihinin manşete çıktığı gün. Karadenize siyah karanfillerin düştüğü gün. Çerkeslerin Yistanbulako ağıtını yaktığı gün...
ForumHatti YÖNETİMİ !