OBERON
MFC Üyesi
-
- Üyelik Tarihi
- 20 Kas 2016
-
- Mesajlar
- 3,156
-
- MFC Puanı
- 41
2016 Yeni Medeni Kanuna göre Evlat Edinme
I. EVLAT EDİNME HAKKINDA GENEL BİLGİ
Evlat edinme, kurumu olup, Medeni Kanunumuzun 305-320. maddelerinde düzenlenmiştir.
Türk Medeni Kanunu evlat edinmeyi, mahkeme kararı ile kurulabilen bir hısımlık ilişkisi olarak düzenlemiştir. Evlat edinmek isteyen kişi bizzat veya tutacağı bir avukat aracılığıyla kendi ikametgahının bulunduğu yerdeki yetkili Asliye Hukuk Mahkemesine M.K.'nün 315. maddesi uyarınca "evlat edinme kararı" için başvuruda bulunması gerekir. Yetkili mahkemeden alınacak "evlat edinme” kararı ile evlatlık ilişkisi kurulmuş olur.
II. EVLAT EDİNMENİN ŞARTLARI
A) Evlat Edinmenin Maddi şartları
1. Bakım ve Eğitim Şartı : bir küçüğün evlat edinilebilmesi için, evlat edinen tarafından bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması gerekir. ( M.K. 305) Ergin ve kısıtlılar için: Bedensel ve zihinsel özrü sebebiyle sürekli olarak yardıma muhtaç kimse evlat edinilecekse evlat edinen tarafından en az 5 yıldan beri bakılıp gözetilmiş olmalıdır ya da evlat edinen tarafından küçükken en az 5 yıl bakılıp gözetilmiş olmalıdır veya diğer haklı sebeplerin varlığı ve en az 5 yıldan beri evlat edinen ile aile halinde birlikte yaşamakta olmalıdır.
2. Yaş Şartı: Yasa, evlat edinilen için bir yas Şartı gerektirmemiş olup, bir kimse yaşı ne olursa olsun evlat edinebilir. Buna karşın, evlat edinenin en az 30 yaşında olması gerekir. Ayrıca evlat edinen kişinin evlatlıktan en az 18 yas büyük olması şarttır. (M.K.307)
3. Evlilik Şartı : Eşlerin birlikte evlat edinebilmeleri için en az beş yıldan beri evli olmaları ve 30 yaşını doldurmuş olmaları gerekir. (M.K. 306)
4. Evlat Edinenin Sahih Nesepli Fürum (Altsoyu) Bulunmaması Şartı: Ergin ve kısıtlıların evlat edinilebilmesi için sahih nesepli çocuğunun bulunması gerekir. Küçüklerin evlat edinilmesinde bu şart aranmaz. (M.K. 313)
5. Evlatlığın Menfaati Şartı: Evlat edinmeye hakimin izin verebilmesi için, bunda evlat edinilecek çocuğun menfaati bulunması lazımdır.
6. Evlat Edinenin Diğer Çocuklarının Menfaati Şartı: Evlat edinmenin evlat edinenin diğer çocuklarının yararlarını hakkaniyete aykırı bir biçimde zedelememesi gereklidir. ( M.K. 305)
7. Önceden Evlat Edinilmiş Olmama Şartı: Medeni Kanunun 306. maddesine göre evli olmayanların birlikte evlat edinmeleri mümkün olmadığı gibi, eşlerin de ancak birlikte evlat edinebilecekleri, tek başına evlat edinemeyecekleri hükmü getirilmiştir.
8. Rıza Şartı
a)Evlat Edinilenin Rızası : Medeni Kanunun 308. maddesine göre, "ayırt etme gücüne sahip olan, rızası olmadıkça evlatlığa alınamaz.
Ana ve Babanın Rızası : Evlat edinilen ayırt etme gücüne sahip olmakla birlikte, velayet altında ise, anne ve babasının rızası aynen gereklidir. Bu rıza küçüğün veya ana ve babasının oturdukları yer mahkemesinde sözlü veya yazılı olarak açıklanarak tutanağa geçirilir. Rıza verilebilmesi için evlat edinenlerin adlarının belirtilmiş olması veya evlat edinenlerin belirlenmiş olması gerekmez. Ana ve babanın rızası doğumdan sonraki ilk 6 hafta geçtikten sonra verilebilir. Rızanın tutanağa geçirilmesinden sonraki 6 hafta içinde aynı usulle geri alınabilir. Geri almadan sonra yeniden rıza verilirse bu rızadan geri dönülemez Eğer ana ve babadan birinin kim olduğu bilinmiyor veya uzun süreden beridir nerede oturduğu bilinmiyorsa veya ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun bulunuyorsa ya da küçüğe karşı özen yükümlülüğünü yeterince yerine getirmiyorsa bu rıza aranmaz. Son durum için rızanın aranmaması kararı ilgiliye yazılı olarak bildirilir. ( M.K. 310, 311, 312) .Evlat edinilecek kişi vesayet altında ise, ayırt etme gücüne sahip olup olmamasına bakılmaksızın vesayet dairelerinin izniyle evlat edinilebilir.
b) Evlat Edinenin rızası: Evlat edinme sahsa siki surette bağlı bir hak olduğundan, evlat edinmenin temyiz kudretine sahip olması gerekir. Eğer evlat edinmek isteyen kimse mümeyyiz bir kısıtlı ise, vasinin ve Ayrıca Sulh Hakiminin ve Asliye Mahkemesinin izni gereklidir.
c) Eşin rızası: Evlat edinilen evliyse, eşinin de rızasının bulunması gereklidir. (M.K.313)
B) Evlat Edinmenin Şekli Şartları
Küçüklerin evlat edinilmesinde aracılık faaliyetleri, ancak Bakanlar Kurulunca yetki verilen kurum ve kuruluşlarca yapılır.
1) Ana babanın rızasının mahkemede tutanağa geçirilmesi: Medeni Kanunun 309. maddesi uyarınca ana babanın rızası küçüğün veya ana babanın oturdukları yer mahkemesinde sözlü veya yazılı olarak tutanağa geçirilmiş olmalıdır ya da rızanın aranmamasına karar verilmiş olmalıdır. (M.K. 309)Küçük gelecekte evlat edinilmek amacıyla bir kuruma yerleştirilir ve ana ve babadan birinin rızası eksik olursa, evlat edinenin veya evlat edinmede aracılık yapan kurumun istemi üzerine ve kural olarak küçüğün yerleştirilmesinden önce, onun oturduğu yer mahkemesi rızanın aranıp aranmamasına karar verir. Diğer hallerde , bu konudaki karar evlat edinme işlemleri sırasında verilir. (M.K. 312)
2) Evlat Edinme kararı : Evlat edinme kararı ile evlatlık ilişkisi kurulmuş olur. Yetkili Mahkeme evlat edinenin oturma yeri; birlikte evlat edinmede eşlerden birinin oturma yeri mahkemesidir. Mahkeme esaslı sayılan her türlü durum ve koşulların kapsamlı bir biçimde araştırdıktan, evlat edinen ile edinilenin dinlenmeleri ve gerektiği takdirde uzman görüşleri alındıktan sonra karar verebilir. Araştırma ile evlat edinen ile edinilenin kişiliği ve sağlığı, karşılıklı ilişkileri, ekonomik durumları, evlat edinenin eğitme yeteneği, evlat edinmeye yönelten sebepler ve aile ilişkileri ile bakım ilişkilerindeki gelişmelerin açıklığa kavuşturulması hedeflenir. Evlat edinenin altsoyu varsa, onların evlat edinme ile ilgili tavır ve düşünceleri de değerlendirilir. ( M.K. 316)
3) Nüfusa Tescil: Evlatlıkla ilgili kesinleşmiş mahkeme kararı evlat edinilenin naklen geldiği nüfus kütüğüne ve evlat edinenin nüfus kütüğüne işlenir. Bunun yanında iki kütük arasındaki her türlü bağ kurulur (M.K. 314)
III. EVLAT EDİNMENİN SONUÇLARI
1) Evlenme Yasağı: Evlât edinen ile evlâtlığın veya bunlardan biri ile diğerinin altsoyu ve eşi arasında evlenme yasaktır. (madde 129)
2) Miras: evlatlık evlat edinen kimsenin mirasçısı olur. Buna karşılık, evlat edinen ve hısımları evlatlığın mirasçısı olamaz. evlatlığın asil ailesindeki mirasçılığına da halel gelmez.
3) Velayet: Evlat edinilen küçük ise, kendi öz anne ve babasının velayetinden çıkar, evlat edinenin velayeti altına girer. Ana babaya ait tüm hak ve yükümlülükler evlat edinene geçer.
4) Nafaka: evlatlık ve evlat edinen birbirinden karşılıklı olarak nafaka isteyebilirler.
5) İsim ve Soyisim: M.K. 314 maddesi uyarınca, evlatlık, evlat edinenin Soyadını alır. Evlat edinen isterse çocuğa yeni bir ad verebilir. Ergin olan evlatlık da dilerse evlat edinenin soyadını alabilir.
6) Vatandaşlık: Bir Türk'ün evlatlık edindiği yabancı henüz reşit değilse ve ana babasının yeri bilinmiyor veya kendileri bulunamıyorsa, yahut evlatlık vatansız oluyorsa, o takdirde Türk vatandaşı olur. (T.V.K. 3/11)
7) Evlatlığın Öz Ana ve Babasıyla Kişisel İlişkileri: Yargıtay içtihadına göre, evlatlığın öz ana ve babası, küçük çocuklarıyla Kişisel ilişki kurma sahiptir.
IV. EVLAT EDİNMENİN SONA ERMESİ
Yasal sebep bulunmaksızın rıza alınmamışsa, rızası alınması gereken kişilerin başvurusuyla, küçüğün menfaati bunun sonucunda ağır biçimde zedelenmeyecekse mahkeme kararı ile evlatlık ilişkisi ortadan kaldırılabilir.
Esasa ilişkin diğer noksanlıklardan biriyle sakatsa, cumhuriyet savcısı veya her ilgili evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını isteyebilir.
Dava hakkı, evlatlık ilişkisinin kaldırılması sebebinin öğrenilmesinden başlayarak 1 yıl her halde evlat edinme işleminin üzerinden 5 yıl geçmekle düşer.
I. EVLAT EDİNME HAKKINDA GENEL BİLGİ
Evlat edinme, kurumu olup, Medeni Kanunumuzun 305-320. maddelerinde düzenlenmiştir.
Türk Medeni Kanunu evlat edinmeyi, mahkeme kararı ile kurulabilen bir hısımlık ilişkisi olarak düzenlemiştir. Evlat edinmek isteyen kişi bizzat veya tutacağı bir avukat aracılığıyla kendi ikametgahının bulunduğu yerdeki yetkili Asliye Hukuk Mahkemesine M.K.'nün 315. maddesi uyarınca "evlat edinme kararı" için başvuruda bulunması gerekir. Yetkili mahkemeden alınacak "evlat edinme” kararı ile evlatlık ilişkisi kurulmuş olur.
II. EVLAT EDİNMENİN ŞARTLARI
A) Evlat Edinmenin Maddi şartları
1. Bakım ve Eğitim Şartı : bir küçüğün evlat edinilebilmesi için, evlat edinen tarafından bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olması gerekir. ( M.K. 305) Ergin ve kısıtlılar için: Bedensel ve zihinsel özrü sebebiyle sürekli olarak yardıma muhtaç kimse evlat edinilecekse evlat edinen tarafından en az 5 yıldan beri bakılıp gözetilmiş olmalıdır ya da evlat edinen tarafından küçükken en az 5 yıl bakılıp gözetilmiş olmalıdır veya diğer haklı sebeplerin varlığı ve en az 5 yıldan beri evlat edinen ile aile halinde birlikte yaşamakta olmalıdır.
2. Yaş Şartı: Yasa, evlat edinilen için bir yas Şartı gerektirmemiş olup, bir kimse yaşı ne olursa olsun evlat edinebilir. Buna karşın, evlat edinenin en az 30 yaşında olması gerekir. Ayrıca evlat edinen kişinin evlatlıktan en az 18 yas büyük olması şarttır. (M.K.307)
3. Evlilik Şartı : Eşlerin birlikte evlat edinebilmeleri için en az beş yıldan beri evli olmaları ve 30 yaşını doldurmuş olmaları gerekir. (M.K. 306)
4. Evlat Edinenin Sahih Nesepli Fürum (Altsoyu) Bulunmaması Şartı: Ergin ve kısıtlıların evlat edinilebilmesi için sahih nesepli çocuğunun bulunması gerekir. Küçüklerin evlat edinilmesinde bu şart aranmaz. (M.K. 313)
5. Evlatlığın Menfaati Şartı: Evlat edinmeye hakimin izin verebilmesi için, bunda evlat edinilecek çocuğun menfaati bulunması lazımdır.
6. Evlat Edinenin Diğer Çocuklarının Menfaati Şartı: Evlat edinmenin evlat edinenin diğer çocuklarının yararlarını hakkaniyete aykırı bir biçimde zedelememesi gereklidir. ( M.K. 305)
7. Önceden Evlat Edinilmiş Olmama Şartı: Medeni Kanunun 306. maddesine göre evli olmayanların birlikte evlat edinmeleri mümkün olmadığı gibi, eşlerin de ancak birlikte evlat edinebilecekleri, tek başına evlat edinemeyecekleri hükmü getirilmiştir.
8. Rıza Şartı
a)Evlat Edinilenin Rızası : Medeni Kanunun 308. maddesine göre, "ayırt etme gücüne sahip olan, rızası olmadıkça evlatlığa alınamaz.
Ana ve Babanın Rızası : Evlat edinilen ayırt etme gücüne sahip olmakla birlikte, velayet altında ise, anne ve babasının rızası aynen gereklidir. Bu rıza küçüğün veya ana ve babasının oturdukları yer mahkemesinde sözlü veya yazılı olarak açıklanarak tutanağa geçirilir. Rıza verilebilmesi için evlat edinenlerin adlarının belirtilmiş olması veya evlat edinenlerin belirlenmiş olması gerekmez. Ana ve babanın rızası doğumdan sonraki ilk 6 hafta geçtikten sonra verilebilir. Rızanın tutanağa geçirilmesinden sonraki 6 hafta içinde aynı usulle geri alınabilir. Geri almadan sonra yeniden rıza verilirse bu rızadan geri dönülemez Eğer ana ve babadan birinin kim olduğu bilinmiyor veya uzun süreden beridir nerede oturduğu bilinmiyorsa veya ayırt etme gücünden sürekli olarak yoksun bulunuyorsa ya da küçüğe karşı özen yükümlülüğünü yeterince yerine getirmiyorsa bu rıza aranmaz. Son durum için rızanın aranmaması kararı ilgiliye yazılı olarak bildirilir. ( M.K. 310, 311, 312) .Evlat edinilecek kişi vesayet altında ise, ayırt etme gücüne sahip olup olmamasına bakılmaksızın vesayet dairelerinin izniyle evlat edinilebilir.
b) Evlat Edinenin rızası: Evlat edinme sahsa siki surette bağlı bir hak olduğundan, evlat edinmenin temyiz kudretine sahip olması gerekir. Eğer evlat edinmek isteyen kimse mümeyyiz bir kısıtlı ise, vasinin ve Ayrıca Sulh Hakiminin ve Asliye Mahkemesinin izni gereklidir.
c) Eşin rızası: Evlat edinilen evliyse, eşinin de rızasının bulunması gereklidir. (M.K.313)
B) Evlat Edinmenin Şekli Şartları
Küçüklerin evlat edinilmesinde aracılık faaliyetleri, ancak Bakanlar Kurulunca yetki verilen kurum ve kuruluşlarca yapılır.
1) Ana babanın rızasının mahkemede tutanağa geçirilmesi: Medeni Kanunun 309. maddesi uyarınca ana babanın rızası küçüğün veya ana babanın oturdukları yer mahkemesinde sözlü veya yazılı olarak tutanağa geçirilmiş olmalıdır ya da rızanın aranmamasına karar verilmiş olmalıdır. (M.K. 309)Küçük gelecekte evlat edinilmek amacıyla bir kuruma yerleştirilir ve ana ve babadan birinin rızası eksik olursa, evlat edinenin veya evlat edinmede aracılık yapan kurumun istemi üzerine ve kural olarak küçüğün yerleştirilmesinden önce, onun oturduğu yer mahkemesi rızanın aranıp aranmamasına karar verir. Diğer hallerde , bu konudaki karar evlat edinme işlemleri sırasında verilir. (M.K. 312)
2) Evlat Edinme kararı : Evlat edinme kararı ile evlatlık ilişkisi kurulmuş olur. Yetkili Mahkeme evlat edinenin oturma yeri; birlikte evlat edinmede eşlerden birinin oturma yeri mahkemesidir. Mahkeme esaslı sayılan her türlü durum ve koşulların kapsamlı bir biçimde araştırdıktan, evlat edinen ile edinilenin dinlenmeleri ve gerektiği takdirde uzman görüşleri alındıktan sonra karar verebilir. Araştırma ile evlat edinen ile edinilenin kişiliği ve sağlığı, karşılıklı ilişkileri, ekonomik durumları, evlat edinenin eğitme yeteneği, evlat edinmeye yönelten sebepler ve aile ilişkileri ile bakım ilişkilerindeki gelişmelerin açıklığa kavuşturulması hedeflenir. Evlat edinenin altsoyu varsa, onların evlat edinme ile ilgili tavır ve düşünceleri de değerlendirilir. ( M.K. 316)
3) Nüfusa Tescil: Evlatlıkla ilgili kesinleşmiş mahkeme kararı evlat edinilenin naklen geldiği nüfus kütüğüne ve evlat edinenin nüfus kütüğüne işlenir. Bunun yanında iki kütük arasındaki her türlü bağ kurulur (M.K. 314)
III. EVLAT EDİNMENİN SONUÇLARI
1) Evlenme Yasağı: Evlât edinen ile evlâtlığın veya bunlardan biri ile diğerinin altsoyu ve eşi arasında evlenme yasaktır. (madde 129)
2) Miras: evlatlık evlat edinen kimsenin mirasçısı olur. Buna karşılık, evlat edinen ve hısımları evlatlığın mirasçısı olamaz. evlatlığın asil ailesindeki mirasçılığına da halel gelmez.
3) Velayet: Evlat edinilen küçük ise, kendi öz anne ve babasının velayetinden çıkar, evlat edinenin velayeti altına girer. Ana babaya ait tüm hak ve yükümlülükler evlat edinene geçer.
4) Nafaka: evlatlık ve evlat edinen birbirinden karşılıklı olarak nafaka isteyebilirler.
5) İsim ve Soyisim: M.K. 314 maddesi uyarınca, evlatlık, evlat edinenin Soyadını alır. Evlat edinen isterse çocuğa yeni bir ad verebilir. Ergin olan evlatlık da dilerse evlat edinenin soyadını alabilir.
6) Vatandaşlık: Bir Türk'ün evlatlık edindiği yabancı henüz reşit değilse ve ana babasının yeri bilinmiyor veya kendileri bulunamıyorsa, yahut evlatlık vatansız oluyorsa, o takdirde Türk vatandaşı olur. (T.V.K. 3/11)
7) Evlatlığın Öz Ana ve Babasıyla Kişisel İlişkileri: Yargıtay içtihadına göre, evlatlığın öz ana ve babası, küçük çocuklarıyla Kişisel ilişki kurma sahiptir.
IV. EVLAT EDİNMENİN SONA ERMESİ
Yasal sebep bulunmaksızın rıza alınmamışsa, rızası alınması gereken kişilerin başvurusuyla, küçüğün menfaati bunun sonucunda ağır biçimde zedelenmeyecekse mahkeme kararı ile evlatlık ilişkisi ortadan kaldırılabilir.
Esasa ilişkin diğer noksanlıklardan biriyle sakatsa, cumhuriyet savcısı veya her ilgili evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını isteyebilir.
Dava hakkı, evlatlık ilişkisinin kaldırılması sebebinin öğrenilmesinden başlayarak 1 yıl her halde evlat edinme işleminin üzerinden 5 yıl geçmekle düşer.